Ludowe przysłowia o miesiącach to skarbnica wiedzy i mądrości przodków. Są pełne unikalnej symboliki, przekazywanej z pokolenia na pokolenie. Wiele z tych przysłów o miesiącach i porach roku może nas zaskoczyć swoją aktualnością i uniwersalnością. Poniżej zebraliśmy przysłowia, które mówią o poszczególnych miesiącach i ich wpływie na życie oraz otaczającą nas przyrodę.
Spis treści
Przysłowia o miesiącach – o pogodzie na każdy miesiąc
Każdy miesiąc jest wyjątkowy i posiada swoje cechy charakterystyczne, które odzwierciedlają się w ludowych przysłowiach o miesiącach. Przysłowia na każdy miesiąc mówią o pogodzie, plonach, pracy w polu; mogą rzucać światło na wiele aspektów życia, które mogły być istotne dla naszych przodków.
Przysłowia o styczniu
Gdy styczeń burzliwy z śniegami, lato burzliwe z deszczami.
Kiedy w styczniu lato, w lecie zimno za to.
Kiedy styczeń mokry trzyma, zwykle bywa długa zima.
Kiedy styczeń najostrzejszy, wtedy roczek najpłodniejszy.
Gdy w styczniu ciepło na dworze, pustki będą w komorze.
Gdy styczeń jasny i biały, w lecie bywają upały.
Gdy w styczniu mrozy i śniegi, będą stodoły po brzegi.
Gdy styczeń mrozów nie daje, sprowadzi nieurodzaje.
Przysłowia o lutym
Kiedy luty pofolguje, marzec zimę zreperuje.
Idzie luty, podkuj buty.
Idzie luty, szykuj (ciepłe) buty.
Gdy bez wiatrów luty chodzi, w kwietniu wicher nie zawodzi.
Luty, gdy wiatrów i mrozów nie daje, sprowadzi rok słotny i nieurodzaje.
Gdy mróz w lutym ostro trzyma, tedy już niedługa zima.
Gdy luty z ciepłem chodzi, to marzec wychłodzi.
Kiedy luty nie wymrozi, to maj śniegiem nam pogrozi.
Luty – miesiąc bardzo zmienny: pół zimowy, pół wiosenny.
Gdy luty z burzami, prędko wiosna z nami.
Przysłowia o marcu
W marcu jak w garncu.
Co marzec wypiecze, to kwiecień wysiecze.
Gdy w marcu mgły bywają, w lecie burze przeszkadzają.
Marzec, co z deszczem chadza, mokry czerwiec sprowadza.
Gdy w marcu deszcz pada, wtedy rolnik biada, gdy słońce jaśnieje, to rolnik się śmieje.
A po lutym marzec spieszy, koniec zimy wszystkich cieszy.
Ile w marcu dni mglistych, tyle w żniwa dni dżdżystych.
W marcu, gdy są grzmoty, urośnie zboże ponad płoty.
Kiedy w marcu deszczu wiele, nieurodzaj zboża ściele.
Przysłowia o kwietniu
Kwiecień plecień, bo przeplata – trochę zimy, trochę lata.
Suchy kwiecień, mokry maj, będzie żyto jako gaj.
Jak przygrzeje słonko, przejdzie kwiecień łąką.
Choć już w kwietniu słonko grzeje, nieraz pole śnieg zawieje.
Gdy w kwietniu słonko na dworze, nie będzie pustek w komorze.
Suchy kwiecień, mokry maj – będzie żyto niby gaj.
Kwiecień, gdy deszczem plecie, maj wystroi kwieciem.
Pogody kwietniowe – słoty majowe.
Deszcze częste w kwietniu wróżą, że owoców będzie dużo.
Jeśli w kwietniu pszczoły latają, to długie chłody się zapowiadają.
Gdyby w kwietniu nie padało, to owoców będzie mało.
Przysłowia o maju
W maju jak w raju.
Gdy kukułka kuka w maju, spodziewaj się urodzaju.
Gdy maj jest przy pogodzie, nie bywają siana w szkodzie.
Jak w maju plucha, to w czerwcu posucha.
Jeśli w maju grzmot, rośnie wszystko w lot.
Kto się w maju urodzi, dobrze mu się powodzi.
Kiedy lipa w maju kwitnie, to w ulach miód zawiśnie.
Na pierwszego maja szron obiecuje dobry plon.
Deszcz majowy – chleb gotowy.
Powiedzenia o czerwcu
Gdy czerwiec z burzami – staw rybny, a las grzybny.
Od czerwca dużo zależy, czy żniwa będą jak należy.
W czerwcu grusze kwiat zrzucają, czereśnie się zapalają.
Czerwiec na maju zwykle się wzoruje, jego pluchy, pogody, często naśladuje.
Gdy czerwiec chłodem i wodą szafuje, to zwykle rok cały popsuje.
Kiedy kwitnie w czerwcu bób, to największy wtedy głód, a kiedy mak, to już nie tak.
Pełnia czerwcowa – burza gotowa.
W czerwcu się okaże, co nam Bóg da w darze.
Czerwiec daje dni gorące, kosa brzęczy już na łące.
Czerwiec stały – grudzień doskonały.
Przysłowia o lipcu
Czego lipiec i sierpień nie dowarzy, tego wrzesień nie usmaży.
Gdy po gorącym lipcu sierpień chłodzi, twarda zima i duży śnieg zaszkodzi.
Gdy się pająk w lipcu przechodzi, ze sobą deszcz przywodzi, gdy swą pajęczynę psuje, bliską burzę czuje.
Jak po lipcu gorącym sierpień się ochłodzi, to później zima twarda z wielkim śniegiem chodzi.
Jak po lipcu od południa poda, drzewom się znaczy szwank i nieuroda.
Kiedy lipiec daje deszcze, długie lato będzie jeszcze.
Kto nie chce w lipcu swego siana kosić, będzie o nie w zimie sąsiada prosić.
Lipca i zardzewiały sierp się rad przygodzi, ale łaźnie używać i krew puszczać szkodzi.
Lipcowe deszcze dla chłopa kleszcze, a jak pogoda, większa swoboda.
Lipcowe upały, wrzesień doskonały.
Lipiec – ostatek chleba wypiecz.
Lipiec – ostatek mąki wypiecz.
Lipiec upały – wrzesień doskonały.
Od lip ciągnie wonny lipiec, nie daj słonku kłosa przypiec.
Upały lipcowe wróżą mrozy styczniowe.
W lipcowej porze łowią raki i piskorze.
W lipcu jak się rozgniewa ziele, to się gniewa cztery niedziele.
W lipcu kłos się korzy, że niesie dar boży, który prosto stoi, dobrego się nie boi.
W lipcu słońce znów doskwiera, miód na lipach pszczółka zbiera.
W lipcu trza gotować, co na jesień obiadować.
W lipcu upały – styczeń mroźny cały.
Kiedy lipiec daje deszcze, długie lato będzie jeszcze.
Powiedzenia o sierpniu
Czego sierpień nie dowarzy, wrzesień tego nie doparzy.
Jaki pierwszy, drugi, trzeci, taki cały sierpień leci.
Kiedy sierpień wrzos rozwija – jesień krótka, szybko mija.
Początki sierpnia pogodne wróżą zimy łagodne.
W pierwszych dniach sierpnia upał duży, długą zimę wróży.
Sierpień pogodny jest dla winogron wygodny.
W sierpniu owoc cięży drzewu, rolnik chodzi wedle siewu.
Gdy w dni sierpnia spieka wszędzie, tedy długa zima będzie.
Przysłowia o wrześniu
Jaki pierwszy wrzesień, taka będzie jesień.
Pierwszy września pogodny, w zimie czas wygodny.
Gdy we wrześniu tłuste ptaki, w zimie mróz nie lada jaki.
Kiedy wrzesień, to już jesień, wtedy jabłek pełna kieszeń.
Straszna jest wrześniowa słota – miarka deszczu, korzec błota.
Otóż wrzesień, a więc jesień, gospodarze ręce w kieszeń.
Wrzesień jeszcze w słońcu chodzi, babie lato już się rodzi.
Gdy we wrześniu grzybów brak – niezawodny zimy znak.
Gdy wrzesień z pogodą zaczyna, zwykle przez miesiąc pogoda trzyma.
Burze we wrześniu nieraz wywróżą, że rok następny da zboża dużo.
Wrzesień chodzi po rosie, zbiera grzyby we wrzosie.
Przysłowia o październiku
Gdy październik z wodami, grudzień z wiatrami.
Kiedy październik śnieżny i chłodny, to styczeń zwykle łagodny.
Październik chodzi po kraju, cichnie ptactwo w gaju.
W październiku, gdy liść z drzewa niesporo opada, późną to wiosnę zapowiada.
Gdy w październiku ciepło chadza, w lutym mrozy naprowadza.
Miesiąc październy – marca obraz wierny.
Gdy październik mróźny, to nie będzie styczeń groźny.
W październiku kawek gromada, słotne dni nam zapowiada.
Październik stoi u dwora, wykop ziemniaki z pola.
Gdy październik ciepło trzyma, zwykle mroźna bywa zima.
Przysłowia o listopadzie
W listopadzie goło w sadzie.
Słońce listopada mrozy zapowiada.
Deszcz w początku listopada mrozy w styczniu zapowiada.
Już listopad listki zrywa, ptaszek w polu już nie śpiewa.
Listopad marcowi za rodzica służy i marcowe psoty wróży.
Listopad drzewa obnaża, zgania z pola gospodarza.
Listopad wielka niecnota, rozsiewa po drogach błota.
W listopadzie kobieciny przędą swe kądziele, a co święto, co niedzielę brzęczy gdzieś wesele.
Grzmot w listopadzie, urodzaj w polu i sadzie.
Przysłowia o grudniu
Jeśli w grudniu często dmucha, w marcu, kwietniu będzie plucha.
Kto bez kożucha grudzień przechodzi, w Jana ciepło mu zaszkodzi.
Grudzień z grzmotami, rok z wiatrami.
Grudzień daje się we znaki, tym, co późno kopią ziemniaki.
Grudzień to miesiąc zawiły, czasem srogi, czasem miły.
Grudzień najgorszy zaś, bo największych mrozów czas.
Po suchym grudniu sucha wiosna bywa i pogoda w żniwa.
Mroźny grudzień, wiele śniegu, żyzny roczek będzie w biegu.
Jak się grudzień zaczyna, taka będzie cała zima.
Gdy mróz jest pierwszego grudnia, wyschnie też niejedna studnia.
Powiedzenia ludowe o miesiącach
Są nie tylko interesujące, ale także pouczające – ujawniają nam, jak nasi przodkowie radzili sobie z ówczesnymi trudnościami i jakie wartości cenili najbardziej. Ludowe przysłowia o miesiącach to swoista kapsuła, czasu, uchylająca rąbka tajemnicy odnośnie przeszłości. Jednakże są aktualne także dzisiaj – to ponadczasowa prognoza pogody wprost od naszych przodków.
